Yapay zekanın etkilediği en önemli iş alanlarından birisi grafik tasarım. Sektörün liderleri yapay zekayla desteklenmiş araçlarla tasarım sürecini hızlandırıyor; ancak bu hızlı dönüşümün tasarımcıların geleneksel becerilerinin ve yaratıcılıklarını nasıl etkileyeceğine dair şu an kesin bir veri yada öngörü yok.
Yanıtını şu anda bilmediğim fakat aradığım en önemli soru şu; yapay zeka, işimi kolaylaştırırken, aynı zamanda yeteneklerimi asimile mi edecek?
Yapay zeka teknolojisi 2024 yılı itibariyle çok fazla endüstride görüyor ve bu yayılımı bir tür devrim olarak tanımlıyoruz. Üretkenlik ve yazılım araçlarının yanı sıra, özellikle grafik tasarıma yapay zekanın entegrasyonu özellikle dikkat çekici ve yapay zeka bu evrende kendine hatırı sayılır miktarda yer açmayı şimdiden başardı.
Grafik tasarım ve görsel işleme alanında sektör standardı haline gelmiş ürünler olan Photoshop ve Illustrator – hatta Premiere Pro gibi programların üreticisi Adobe, yapay zekanın sunduğu otomatik düzeltme, nesne tanıma ve basit manipülasyon gibi araçlarla tasarım süreçlerini hızlandırıyor.
Ancak grafik tasarım ve fotomanipülasyondaki hedeflerle bu teknolojinin bu alanlardaki kullanımının nihahi noktasında olmadığımız da bir gerçek.
Yapay zekanın tasarımcıların hayatlarını kolaylaştırıp iş teslim etme sürelerini olumlu yönde ivmelendirmesinin yanında, tasarımcıların bu işi yaparken ortaya koydukları yeteneklerin ve yapay zekanın tasarımcıların sahip olduğu kabiliyetlerin üzerinde yaratabileceği negatif etkilerden de bahsetmemiz gerekiyor.
Ben, yapay zekayla destekli tasarım sürecinin nihai sonucu olarak ortaya çıkan otomatikleştirici araçların tasarımcıların geleneksel teknik becerilerini geliştirme ve uygulama fırsatlarını azaltacağını savunan taraftayım.
Açtığım bir kanvas üzerinde seçiverdiğim bir alana biraz su, biraz yaprak, bir sarı çizgi ve gökyüzüne de görselin bütünlüğü ile uyumlu olan bir kaç bulut tanesi eklemek ve bunu yalnızca bir kaç saniye içinde yapmak harika ve bütüncül gösterse de, benim bunları bir araya getirip anlamlı bir halde tutmak için geliştirdiğimiz kabiliyetlerim, edindiğim püf noktalarım, ayarlar üzerindeki hakimiyetim ne olacak?
Basit bir serzenişten ötesi: Asimile mi olacağız?
Bu durum umutuz bir tür ben ne olacağım? serzenişinden biraz farklı.
Yapay zekanın bize şu anda sunduğu ve gözümüze kolay gelen çözümlerin yaratıcılığı da sınırlayacağı bir gerçek. Yapay zeka algoritmaları genellikle daha önce ona gösterilen desenler ve veriler üzerinden çalıştığından tasarımcılardan beklenen yenilikçi ve özgün işlerin ortaya çıkmasını zorlaştıracağı bir çok kişi tarafından öngörülen bir durum ve yapay zeka ile desteklenen yada tümüyle yapay zeka ile üretilen işlerin git gide birbirine benzemesi kaçınılmaz.
Tasarımcılar daha hızlı iş üretmek için yapay zeka tarafından sunulan hazır şablonlarla ve otomatik düzenlemelerle yetinmeye başladığında, düşünce körlüğü yaşayıp onları tasarımcı yapan yaratıcılıklarının yok olacağını düşünmemi engelleyen hiç bir şey yok.
Yapay zeka eleştiri yapma ve çözüm üretme kabiliyeti sağlayacak mı?
Tasarlamak biraz eleştirmek biraz da çözüm üretmektir. Yapay zekadan bahsettiğimde aynı anda otomasyondan ve tekdüzelikten de bahsediyor olurum. Bu da tasarım için gerekli olan eleştirel düşünme ve problem çözme yeteneğini zayıflatan bir olgu. Sonuçta kalitesi benzer şekilde olan binlerce otomobil üreten bir fabrikanın üretim hattında değil diğer insanlarıla iletişim kurmak için gerekli bazı araçları nihai hale getirmek üzerine çalışıyoruz.
Belki de gözden kaçırdığımız en önemli şey, tasarım sürecinde karşılaştığımız zorlukların yeteneklerimizi geliştirmek için harika birer fırsat olduğu. Ancak yapay zekanın otomatize edilmiş çözümleri bu zorlukları kısa yoldan ve nasıl yapıldığını anlamadan geçme imkanı sunduğundan tasarımcılar hem önemli bir gelişim fırsatından yoksun kalıyor hem de yapay zekaya bağımlı kalarak yetenekleri köreltiyor ve yapay zekanın olmadığı koşullarda hayatta kalma becerilerinden yoksun kalıyorlar.
Bunun yanında şu an için konuşmak gerekirse eğer, yapay zeka halen belli başlı konularda hata yapıyor ve bu hataları düzeltmek için halen birilerinin yapay zeka tarafından üretilen şeyleri kontrol edip düzeltmesi yada toparlaması gerekiyor.
Yapay zeka kullanarak yaratıcılığımızdan gönüllü olarak ödün mü veriyoruz?
Yapay zekayı kullanmak şu an için kolay, keyifli, pratik ve eğlenceli görünüyor. Bir kaç satır yazıp İngilizce’ye çevirerek komut verdiğimizde işler daha da kolaylaşıyor hatta. Fakat yapay zekanın ürettiği çözümleri kendi bilgi ve becerimizle gerçekleştiremiyorsak nasıl olacak da bağımsız birer çalışan haline geleceğiz? Ya da şöyle sorayım; yapay zeka araçlarına erişemediğimizde neler olacak?
Bugün pek çok yapay zeka ile içerik / görsel / video üreten sistemin size günlük bir miktar kredi açarak sistemlerini kullandırdığını görürsünüz. Bunlar her ne kadar ücretsizmiş gibi görünse de, yarın bütün bu sistemleri kullanmak ve yapay zeka destekli tasarım yapmaya devam etmek için belirli bir abonelik bedeli gerekiyor. Kaldı ki bu Saas’ların sundukları hizmet karşılığında para talep edilmesini yadırgamıyorum ya da neden ücretli diye sormuyorum.
Yapay zekaya bu kadar bağımlı bir hale gelmişken birden bire tüm elektriğin kesilmeyeceğinin, ülkelerin diğerlerine dijital ambargonlar uygulamayacağının ve bu servislere erişimin kısıtlanmayacağının bir garantisi var mı?
Yok.
Sonuç olarak, yapay zeka teknolojisinin fotoğrafik yada vektör tabanlı işler çıkarak programlarda asıl araç olarak kullanılması, tasarımcı yetenekleri ve kabiliyetleri üzerinde ciddi etkiler yaratacak. Bu sadece işi görsel üretmek olan tasarımcıların bir sorunu değil, yazılı metin üretenlerin bundan nasibini almayacağının bize sunulmuş bir garantisi söz konusu değil.
Tasarımın her dalına dair teknik becerilerin zayıflaması, yaratıcılığın azalması, tasarımın eleştirelliğinin ve problem çözme yeteneklerinin zayıflaması, bağımsız çalışma yeteneklerinin azalması gibi olumsuz sonuçlar, uzun vadede tasarım sektöründe kalite ve yenilik ve yaratıcılık açısından önemli kayıplara yol açacak. Belki de ilerde geleneksel metodlarla çalışan tasarımcı diye bir meslek grubu bile belirebilir, kim bilir. Ben şahsen şu anda işin geleneksel yollarla yapılan kısmında kalmayı tercih ediyorum. Yaptığım işin belirli kısımlarında yapay zekayı kullanıyorum, fakat yine de kontrolü kendi elimde tutmaktan geri durmuyorum.
Bunu okuyan ve yapay zeka ile ucundan kıyısından çalışan herkesi de temel becerileri geliştirmeye devam etmelerini ve bu becerileri korumaya yönelik yeni stratejiler geliştirmeye teşvik etmek istiyorum.
Buraya kadar geldiğiniz için de teşekkür ederim.
Ana fotoğraf A Chosen Soul, Unsplash
